Trong quá trình đối mặt với ung thư, tâm lý ổn định của bệnh nhân có ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị. Tuy nhiên, không ít bệnh nhân thường xuyên cảm thấy bất ổn, dễ rơi vào trạng thái tuyệt vọng và căng thẳng, thậm chí có thể từ bỏ hoàn toàn. Do đó, việc tìm hiểu và áp dụng các phương pháp điều trị tâm lý cho người mắc bệnh ung thư trở nên hết sức cần thiết và quan trọng.
Tác động tâm lý của bệnh ung thư đối với bệnh nhân
Ung thư là một căn bệnh nghiêm trọng có thể điều trị thành công nếu phát hiện sớm, tuy nhiên, tỷ lệ tử vong cao và quá trình điều trị gian khổ khiến nhiều người xem nó như án tử. Khi được chẩn đoán, bệnh nhân và gia đình thường rất dễ bị suy sụp tinh thần. Bệnh nhân ung thư thường cảm thấy lo lắng, căng thẳng, mệt mỏi và thiếu động lực, nhất là khi phải đối mặt với tác dụng phụ của hóa trị như mất ngủ, sụt cân, và buồn nôn, khiến họ suy kiệt về mọi mặt. Quá trình này có thể khiến bệnh nhân chần chừ, lúng túng khi nói chuyện với bác sĩ và khó khăn trong việc đưa ra quyết định cho bản thân, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Một số bệnh nhân có thể từ bỏ điều trị, không uống thuốc hay tái khám, thậm chí là tự hủy hoại bản thân bằng cách hút thuốc hay uống rượu vì cảm thấy mình sắp chết. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ở Việt Nam, có khoảng 95.000 người chết vì ung thư mỗi năm, và 30% trong số đó chết không phải do khối u mà do suy kiệt tinh thần.
Tầm quan trọng của việc điều trị tâm lý cho bệnh nhân ung thư
1.Điều trị tâm lý đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì tâm lý tích cực cho bệnh nhân ung thư, giúp họ không rơi vào trạng thái chán nản, tiêu cực, qua đó cải thiện hiệu quả điều trị. Sự lạc quan và niềm tin có thể nâng cao chất lượng sống và tinh thần chiến đấu của bệnh nhân. Thậm chí khi bệnh tình đã cải thiện, nỗi sợ tái phát vẫn có thể gây áp lực, do đó việc áp dụng các liệu pháp tâm lý là rất cần thiết. Bác sĩ, gia đình và bạn bè là
những nguồn động viên chính giúp người bệnh vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Các liệu pháp điều trị tâm lý cho bệnh nhân ung thư
2.Có nhiều liệu pháp điều trị tâm lý khác nhau, bao gồm:
- APT (Adjuvant Psychological Therapy): Giảm lo âu và cải thiện tinh thần trong khoảng 4 tuần.
- Liệu pháp tâm lý nhóm: Tạo môi trường hỗ trợ để bệnh nhân chia sẻ và giảm bớt căng thẳng.
- PST (Problem Solving Therapy): Giúp bệnh nhân giải quyết các vấn đề cụ thể mà họ đang đối mặt.
- REBT (Rational-Emotive Behavior Therapy): Kiểm soát cảm xúc và thay đổi nhận thức về đau đớn.
- PSIT (Psycho-Spiritual Integrative Therapy): Kết nối bản thân với ý nghĩa cuộc sống và tĩnh tâm.
- CBT (Cognitive Behavioral Therapy): Tập trung vào suy nghĩ và hành vi để giảm lo âu và cải thiện giấc ngủ.
- Giáo dục tâm lý: Thảo luận, giải quyết vấn đề và xây dựng lối sống lành mạnh.
- DBT (Dialectical Behavior Therapy): Hỗ trợ kỹ năng nhận thức và hành vi để giảm căng thẳng.
Các phương pháp này không chỉ giúp giải tỏa căng thẳng mà còn tạo động lực cho bệnh nhân tiếp tục chiến đấu với bệnh tật.
Các phương pháp điều trị tâm lý này không chỉ giúp giải tỏa căng thẳng và lo âu cho bệnh nhân ung thư mà còn tạo điều kiện để họ cảm thấy tự tin và có động lực chiến đấu với bệnh tật. Qua sự hỗ trợ từ liệu pháp nhóm, liệu pháp hành vi, và các kỹ thuật giáo dục tâm lý, bệnh nhân được khuyến khích chia sẻ trải nghiệm và cảm xúc của mình, giúp họ không cảm thấy cô độc trong hành trình điều trị. Đồng thời, những người thân trong gia đình và bạn bè cũng có thể tham gia vào quá trình này, tăng cường sự liên kết và hỗ trợ tinh thần, qua đó củng cố mạng lưới hỗ trợ cho bệnh nhân.
Việc thực hành các bài tập thư giãn như thiền, yoga hay các phương pháp thở sâu trong các buổi liệu pháp cũng giúp người bệnh kiểm soát tốt hơn cảm xúc và phản ứng của bản thân trước những thách thức của bệnh tật. Những kỹ thuật này không chỉ giúp giảm bớt sự căng thẳng thể chất mà còn mang lại sự an tâm, từ đó nâng cao chất lượng sống và khả năng phục hồi của người bệnh
